Elf tips om het voorlezen nóg leuker te maken

Lezen is niet alleen leuk, maar ook heel belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Boeiende verhalen nemen kinderen mee naar een hele nieuwe wereld en naar plekken waar ze anders nooit zouden komen. In de verhalen ontmoeten ze allerlei bijzondere mensen en dieren. Daarnaast komen kinderen met veel woorden in aanraking en zullen hierdoor hun woordenschat en spellingvaardigheden vergroten. Ook het maken van leeskilometers is belangrijk om het lezen beter te laten verlopen, zowel het verklanken van woorden (technisch lezen) als het begrijpen van teksten. Samen lezen versterkt daarnaast ook de band met je kind.

Kortom: lezen bevordert de taalvaardigheid, de leesvaardigheid en de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen.

Wist u dat…? Van alle Nederlanders vindt 91% voorlezen leuk. 96% vindt voorlezen nuttig.

Wist u dat…? De positieve mening over voorlezen nog niet altijd omgezet wordt in gedrag. Slechts 51% van alle Nederlanders leest wel eens voor aan kinderen of volwassenen.

Omdat wij lezen en voorlezen erg belangrijk vinden volgen elf voorleestips om u hierbij te helpen:


1 Goed beginnen
Bekijk samen de kaft. Lees de titel van het boek voor. Praat met je kind over het omslag: waar zou het verhaal over gaan? Wat gaat er gebeuren? Maak je kind nieuwsgierig.
Uit: De voorleesvogel voor ouders en kleuters, 10 gouden voorleestips

2 Neem de tijd
Uit onderzoek van Stichting Lezen en de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat er in Nederland wel wordt voorgelezen, maar dat het meestal heel kort duurt.Veertig procent van de ouders leest niet langer dan vijf tot tien minuten voor. Dat mag best wat langer!

3 Niet alleen op de bedrand
Voorlezen kan overal. Lekker op de bank na school of op andere momenten dat je kind moe of overprikkeld is en behoefte heeft aan rust (in plaats van de tv). Op een zondagmiddag met de hele familie bij de open haard. In de auto of de trein, in de wachtkamer van de tandarts, bij de kapper. Als je kind in bad zit. Wees creatief.
Bron: www.leesplein.nl

4 Lees ook 10-plussers voor
Veel ouders stoppen met voorlezen zodra hun kind zelf begint te lezen. Terwijl het juist dan zo belangrijk is om voor te blijven lezen. Eerste leesboekjes zijn door hun eenvoudige taal en verhaal vaak niet al te boeiend.

Kinderen zijn in deze fase bovendien zo bezig met het verklanken van de woorden, dat ze zich nauwelijks bewust zijn van de verhaallijn. Fijne voorleesboeken kunnen de afstand overbruggen tussen wat een kind (technisch) aan kan en wat het graag zou willen lezen.

Tip van kinderboekenschrijver Tjibbe Veldkamp, die nu met zijn dochter van 10 De Wilde Kippenclub van Cornelia Funke leest: 'Lees elkaar om de beurt een hoofdstuk voor.'

5. Maak er een traditie van
Kinderboekenschrijver Jacques Vriens hield tot ver in de puberteit van zijn twee zoons de traditie aan om tijdens vakanties voor te lezen. Zelfs als er een vriend of vriendin van de jongens mee was. 'De laatste keer dat we samen weggingen, waren ze 16 en 18. De oudste had zijn vriendin mee. Ik had bedacht om deze keer maar geen boek voor te lezen, omdat hij dat waarschijnlijk kinderachtig zou vinden tegenover zijn vriendin. De eerste avond in ons vakantiehuisje in Noord-Frankrijk zei onze oudste zoon: "Wat lees je dit jaar voor?" Ik was helemaal verbaasd. Bleek dat hij zijn vriendin al had voorbereid op het voorlezen en dat zij zich er heel erg op verheugde. Het werd dat jaar De meester van de zwarte molen - had ik meegenomen om zelf nog eens te herlezen.'

6 Schaamte is onnodig
Denk niet: ik kan niet voorlezen. Kinderen merken het niet eens als je een wat minder begaafde voor-lezer bent. Als je maar voorleest. Het gaat je kind om het moment van samenzijn, één-op-één-aandacht, de intimiteit en de troost die daarvan uitgaan.

Tip van Aletta Kwant, onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, die het effect van voorlezen op de sociaalemotionele ontwikkeling van kleuters onderzocht.

7 Verwonder je samen
Stel je op als meelezer in plaats van dat je de leiding neemt. Stel niet direct vragen maar reageer alsof jij het verhaal ook voor het eerst hoort: je schrikt, verheugt je of verbaast je - net als je kind. Zeg -bijvoorbeeld alleen op medelijdende toon 'ach'; of 'o jee'. Of kijk verbaasd naar je kind, met opgetrokken wenkbrauwen en laat even een stilte vallen. Een vraag is sturend, reageer je als meelezer dan geef je je kind ruimte om op zijn eigen manier er op in te gaan. Ook trek je hem nog meer het verhaal in. Over een vraag moet je kind nadenken, wat hem uit het verhaal en het moment haalt. Bovendien leert je kind van jouw manier van reageren welke emotionele reacties mogelijk zijn op gebeurtenissen.
Tip van Aletta Kwant, onderzoeker aan de RuG

8 Gebruik stemmetjes
'Stemmetjes zijn leuk,' zegt Jacques Vriens, geoefend voorlezer als kinderboekenschrijver, vader van twee zoons, opa van een kleindochter en voormalig schoolmeester. 'Maar je hoeft het niet te overdrijven. Het is een boek, geen hoorspel. De heks uit Hans en Grietje mag best een beetje eng klinken en als iemand het echt leuk vindt om stemmetjes te maken, moet hij het zeker niet laten. Maar de kans bestaat dat het te veel wordt, en je zelf in de war raakt van al die stemmen.'

Vriens geeft meestal een of twee figuren in het verhaal een speciaal stemmetje en de rest praat 'gewoon'. 'Maar zonder stemmetjes kun je ook prima voorlezen. Niet elke ouder is nu eenmaal een stemmetjesmaker.'

9 Geloof wat je leest
Wel of geen stemmetjes, gebaren of andere trucs doen er eigenlijk niet toe, zegt ook acteur en verteller Hakim Traïdia. Zelf vindt hij het raar om, als er een heks binnenkomt in het verhaal, met zijn eigen zware stem te zeggen: 'Zal ik jou eens meenemen op reis.' Maar het belangrijkste is: als jij erin gelooft, gelooft je kind het ook. Als jij er met je hoofd niet bij bent, valt de aandacht van je kind geheid ook weg.
Uit: De Kinderboekengids 2011 van het CPNB

10 Voorlezen én praten
Hoe meer ouders met een kind praten over een boek, hoe meer betekenissen van woorden, namen en klanken van letters een kind kent, zo bleek uit onderzoek naar de effecten van lezen en voorlezen op kinderen van Suzanne Mol en AdrianaBus van de Universiteit Leiden. Zeker als die gesprekjes gekoppeld zijn aan de belevingswereld van het kind: 'Wat zou jij doen als jou dat overkwam?'

Een kind dat meer woorden kent en al vroeg meer van verhalen begrijpt, leert op de basisschool sneller technisch lezen en is in het middelbaar onderwijs beter in staat teksten te begrijpen. Nogal wat kinderboeken gaan bovendien over emoties. Niet alleen kan je kind daarvan veel opsteken over zijn eigen gevoelens, hij leert zich ook inleven in de leef- en ervaringswereld van een ander. Maar vooral leert hij van voorlezen hoe je je emoties verwoordt. En wie woorden heeft voor zijn gevoelens, kan zijn frustraties kanaliseren.
Uit: De Kinderboekengids 2011 van het CPNB

11 Blijf de tekst trouw
Houd je aan de tekst van het boek dat je voorleest, stelt pedagoge Suzanne Molin De Kinderboekengids (CPNB 2012). Versimpel zinnen of woorden niet uit angst dat je kind het niet begrijpt. 'Het voorlezen is een unieke kans om woorden te leren die je in het dagelijks taalgebruik niet tegenkomt.' Ook al staan er soms moeilijke woorden in boeken, kinderen pikken de betekenis vaak wel op door de context van het verhaal. Of je legt ze simpelweg even uit.

deze website is gerealiseerd door Heutink ICT